Οι "Άρπυιες" επιστρέφουν στο Ιόνιο για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων

του Βασίλη Κακαρούμπα, μέλους της Αριστερής Παρέμβασης-Αντικαπιταλιστική Κίνηση στη Δυτική Ελλάδα

Ο Δίας για να τιμωρήσει το μάντη Φινέα, που αποκάλυπτε τα σχέδιά του για το μέλλον στους ανθρώπους, τον τύφλωσε. Αλλά επειδή ο μάντης συνέχισε να βλέπει τα μελλούμενα, ο Δίας του έστειλε τις Άρπυιες να του αρπάζουν την τροφή ή να τη λερώνουν με τις κουτσουλιές τους, ώστε ο Φινέας να είναι πάντα πεινασμένος. Από το βάσανο αυτό τον απάλλαξαν οι Αργοναύτες όταν πέρασαν από εκεί και σταμάτησαν για να τον συμβουλευτούν. Πάνω από τις Στροφάδες οι φτερωτοί γιοι του Βορέα τις κυνήγησαν και τις ανάγκασαν να κρυφτούν στη Δίκτυ της Κρήτης. Οι Άρπυιες τότε ήταν θηλυκά τέρατα που είχαν τη μορφή πουλιών με κεφάλι γυναίκας. Το όνομά τους προέρχεται από το αρπάζω γιατί άρπαζαν τα παιδιά και τις ψυχές των ανθρώπων.

Χρόνια μετά οι Άρπυιες επιστρέφουν ως άρπαγες, όχι πια με την παλιά τους μορφή. Τώρα ονομάζονται Energean Oil & Gas και Total, Repsol, ExxonMobil, Ελληνικά Πετρέλαια και θα μείνουν στο Ιόνιο για τα επόμενα τουλάχιστον 25 χρόνια αρπάζοντας και ρυπαίνοντας.

Το πέρασμα των "Αρπυιών" ανά τον κόσμο έχει αφήσει τα σημάδια του. Στη Νιγηρία μετά από 50 χρόνια δραστηριοποίησής της Shell το έδαφος, τα υπόγεια ύδατα, οι πηγές πόσιμου νερού έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες καταστροφές. "Η καλλιεργήσιµη γη έχει καταστραφεί. Το προσδόκιμο ζωής γύρω από τις περιοχές άντλησης πετρελαίου είναι τα 42 χρόνια. Η πετρελαϊκή εταιρεία  χρηµατοδότησε µελέτη σύμφωνα με την οποία «το µεγαλύτερο µέρος της µόλυνσης οφείλεται σε δραστηριότητες των τοπικών πληθυσµών που προσπαθούν παράνοµα να κλέψουν πετρέλαιο καταστρέφοντας τους πετρελαιαγωγούς και µόνο το 10% της ρύπανσης στην περιοχή οφείλεται σε αµέλεια και ακατάλληλο εξοπλισµό της Shell".

Αφού η μελέτη της δεν έπεισε κανέναν σε συνεργασία με την κυβέρνηση και το στρατό της Νιγηρίας, χρηματοδοτούσε επιχειρήσεις για την κατάπνιξη των αντιδράσεων πολιτών και ακτιβιστών ενάντια στις δραστηριότητες της εταιρείας.

Πριν από δέκα χρόνια ο Γ. Παπανδρέου και ο Θ. Πάγκαλος διαβεβαίωναν ότι δεν είναι σοβαροί οι ισχυρισμοί για την ύπαρξη πετρελαίου, ή αν υπάρχει, είναι ανάξιο λόγου. Ξαφνικά γίναμε Κατάρ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Σαμαρά και Μανιάτη πρόκειται για εκατομμύρια βαρέλια, για κέρδη πάνω από 150 δισ. ευρώ.

Η νέα «εθνική υπόθεση» στήνεται. Η καθυστερημένη ανακάλυψη του ορυκτού πλούτου στην υπηρεσία της προσπάθειας να κηρυχτεί το χρέος εξυπηρετήσιμο, και της διασφάλισης των συμφερόντων των δανειστών.

Δεν είναι απαραίτητο πια ούτε κούρεμα ούτε επιμήκυνση... «πετρέλαια υπάρχουνε», αρκεί να πιστέψουν οι εργαζόμενοι ότι πάντα έχει ο θεός... όχι όμως για αυτούς, αφού ήδη από το μνημόνιο 2 οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας είναι υποθηκευμένες έναντι του χρέους.

Η Deutsche Bank εξ αρχής εκτίμησε ότι «τα κέρδη του Δημοσίου από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων μπορούν να καταστήσουν το χρέος βιώσιμο μετά το 2020».

Η περίπτωση της Κύπρου πείθει και τους πιο δύσπιστους. Για την αποφυγή της επιβεβλημένης χρεοκοπίας η κυβέρνηση Χριστόφια παραχώρησε αποθέματα 1,2 δισεκατομμυρίων βαρελιών και 3,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων στις ισραηλινές DELEK και ANVER και στην αμερικανική NOBLE ENERGY. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη τρία οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ στην ιταλική ΕΝΙ και στην νοτιοκορεατική COGAS, για 150 εκατ. ευρώ και τέσσερα οικόπεδα στη γαλλική ΤΟΤΑL.

Ο κ. Σταθάκης υπουργός της "ριζοσπαστικής αριστεράς των κινημάτων και της οικολογίας" επιχαίρει μιας και «η Ελλάδα ανοίγει τον δρόμο, ώστε να μετατραπεί σε μία εν δυνάμει χώρα παραγωγής υδρογονανθράκων και με το μέγιστο όφελος για την ελληνική οικονομία και τοπική κοινωνία» και γιατί «Η συνεργασία Ισραήλ-Κύπρου-Αιγύπτου-Ελλάδας διαμορφώνει πολύ θετικό κλίμα» στο όνομα βεβαίως… «της κλιματικής αλλαγής».

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. κομπάζει διότι υλοποιεί τις δεσμεύσεις της για την άμεση κύρωση των συμβάσεων, που φέρουν την υπογραφή του κ. Σταθάκη και αφορούν  περιοχές της Κρήτης με τη Γαλλική Total, την αμερικανική ExxonMobil και τα ΕΛΠΕ, στο Ιόνιο με την ισπανική Repsol και τα ΕΛΠΕ και στον Κυπαρισσιακό κόλπο με τα ΕΛΠΕ στέλνοντας φιλοεπενδυτικό μήνυμα στους  μνηστήρες. 

Συμμέτοχοι στον νέο εθνικό μεγαλοϊδεατισμό οι κάθε λογής υπερασπιστές της «εθνικής κυριαρχίας», που απαιτούν τη «διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας», διαλαλούν την ευκαιρία πλουτισμού του έθνους και «ευημερίας του λαού», με την «απαλλαγή του εθνικού ορυκτού πλούτου από το χρέος και την αξιοποίηση του για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης». «Διεκδικούν» ολοκληρωτική αξιοποίηση του εθνικού μας ορυκτού πλούτου...

Συνειδητοποιώντας όλοι το χρέος τους στη νέα γενιά δεσμεύονταν για τη δημιουργία «Ταμείου Αλληλεγγύης Γενεών»,  για τη χρηματοδότηση και τη σωτηρία του ασφαλιστικού συστήματος από τα κέρδη, έπειτα από 20 χρόνια...

Η ταχύτητα με την οποία οι κυβερνήσεις προωθούν την υπόθεση της αξιοποίησης των κοιτασμάτων, η σπουδή για την υπογραφή των συμβάσεων εκχώρησης, αποτελούν μεθοδεύσεις που αναδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος και τις πραγματικές συνέπειες αυτής της μορφής εκμετάλλευσης.

Επιχειρούν να αποκρύψουν την επικείμενη λεηλασία του πλούτου, του περιβάλλοντος και των ανθρώπων, την υψηλή επικινδυνότητα.

Η μέθοδος της «υδραυλικής διάρρηξης» που θα χρησιμοποιηθεί είναι μια από τις «επιθετικές» τεχνικές που χρησιμοποιεί η βιομηχανία πετρελαίου

Η εξόρυξη απαιτεί τη διοχέτευση υπό υψηλή πίεση μεγάλων ποσοτήτων νερού, άμμου και ένα μείγμα περίπου 120 χημικών και καρκινογόνων ουσιών στο υπεδάφος, σε βάθη που μπορούν να φθάσουν έως και τα 3km. Με την υδραυλική πίεση δημιουργούνται ρωγμές στο πέτρωμα. Το εγκλωβισμένο αέριο διαφεύγει από τις ρωγμές αυτές και στη συνέχεια αντλείται.

Η μέθοδος αυτή δεν είναι καινούρια. Απλά δεν χρησιμοποιούταν λόγω κόστους και της επικινδυνότητας. Οι σημερινές ανάγκες για ενέργεια όμως άλλαξαν τα δεδομένα κάνοντας την εξόρυξη «σχιστολιθικού αερίου» ευκαιρία, με τις πιέσεις για την εξόρυξη και χρήση του να γίνονται επιτακτικές.

Η εξασφάλιση φθηνής ενέργειας, ενεργειακής ανεξαρτησίας από την Ρωσία και τον Αραβικό κόσμο, το χρύσωμα του χαπιού με το επιχείρημα της πιο φιλικής σε σχέση με το πετρέλαιο ενέργειας, και της υπόσχεσης για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σε μια Ευρώπη φτωχή ενεργειακά, γίνεται αιτία να προωθείται η μέθοδος αυτή εντατικά.

Την άρνηση της Γαλλίας που έχει τη λύση της πυρηνικής ενέργειας και τους ως τώρα δισταγμούς της Γερμανίας, που παρ΄όλα αυτά προχωράει στην πιλοτική εφαρμογή της, προσπαθούν λυσσαλέα να ανατρέψουν οι πέραν του Ατλαντικού φίλοι και σύμμαχοι σμικρύνοντας τις   καταστροφικές συνέπειες και πιέζοντας να καμφθούν οι ξεπερασμένες περιβαλλοντικές ευαισθησίες.

Σύμφωνα με καταγγελίες, ακόμα και της Κομισιόν, δεν είναι πλήρως γνωστή ούτε η σύσταση των χημικών που χρησιμοποιούνται, ούτε οι επιπτώσεις που μπορεί να έχουν πολλές από αυτές.

Η πιθανότητα ατυχήματος ειδικά στο Ιόνιο δεν είναι απλά μεγάλη, αλλά εφιαλτική λόγω της σεισμικότητας της περιοχής και των ισχυρών θαλασσίων ρευμάτων.  

Οι γεωτρήσεις παραμένουν επικίνδυνες και μετά το σφράγισμά τους καθώς συχνά εμφανίζουν ρωγμές και διαρροή.

Ο κίνδυνος διαρροής υδρόθειου, το οποίο στα συγκεκριμένα κοιτάσματα παρουσιάζει πολύ μεγάλες συγκεντρώσεις, θα είναι μόνιμη θανάσιμη απειλή.

Οι υψηλότατες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ειδικά μεθανίου, μαζί με την επιβάρυνση από τη βιομηχανική και μεταφορική δραστηριότητα, θα μετατρέψουν την ατμόσφαιρα της περιοχής σε κόλαση.

Από τη διέλευσή του «νερού» διαμέσου των πετρωμάτων απειλούνται οι υδάτινοι πόροι με  ραδιενεργή μόλυνση.

Παρά την ανακύκλωση που υπόσχονται είναι τεράστιες οι ποσότητες νερού που απαιτούνται, για την εξόρυξη.

Οι προσπάθειες να παραπλανηθούν οι κάτοικοι με την διαβεβαίωση ότι όλα αυτά τα έχουν υπόψη τους και γι’  αυτό οι εργασίες εξόρυξης θα γίνουν από τη στεριά όχι μόνο δεν εφησυχάζει αλλά εντείνει τον προβληματισμό αφού πρόκειται για βαριά βιομηχανική δραστηριότητα με αποψίλωση ολόκληρων περιοχών, με διάνοιξη δρόμων, με δημιουργία σταθμών μεταφοράς και εργοταξίων που θα καταστρέψει τις ομορφότερες περιοχές αλλά και προστατευόμενες περιοχές Natura και Ramsar.  

Από τα απόβλητα της δραστηριότητας, από τη διαφυγή του «νερού» αυτού κινδυνεύουν διεθνούς σημασίας περιοχές για τη βιοποικιλότητα. 43 περιοχές θεσπισμένες επίσημα ως «προστατευόμενες περιοχές» όπως το Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, οι Στροφάδες, οι υδροβιότοποι του Μεσολογγίου, του Αιτωλικού, του Αράξου και άλλες μικρότερες αλλά αλληλοεξαρτώμενες περιοχές.

Οι «Δρακόντειες» περιβαλλοντικές δεσμεύσεις απαγορεύουν την πραγματοποίηση εργασιών σε απόσταση… 500 μέτρων από ευαίσθητες περιοχές.

Ο θόρυβος, η αυξημένη διέλευση πλοίων, η ρύπανση θα οδηγήσουν στον αφανισμό απειλούμενα θαλάσσια είδη όπως η θαλάσσια χελώνα, η μεσογειακή φώκια, ο φυσητήρας, η πτεροφάλαινα.

Ειδικά για την Caretta caretta το 80%  των παραλιών ωοτοκίας βρίσκεται  στον κόλπο του Λαγανά και στον Κυπαρισσιακό κόλπο και απέχουν λίγα χιλιόμετρα από τρία οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί για έρευνα και εξόρυξη.

Η διοχέτευση με μεγάλη πίεση μεγάλων ποσοτήτων νερού σε ολοένα και μεγαλύτερα βάθη στην προσπάθεια εξόρυξης όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων, μπορεί σύμφωνα με σεισμολόγους Έλληνες και ξένους να ενεργοποιήσει ρήγματα στην πιο επικίνδυνη σεισμολογικά περιοχή της Μεσογείου. Οι σεισμοί των τελευταίων ετών σε Βρετανία, Ολλανδία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία αποδίδονται στην εφαρμογή της υδραυλικής διάρρηξης.

Οι συνέπειες και το κόστος θα είναι ανυπολόγιστες για την οικονομική και κοινωνική ζωή της νότιας Ελλάδας.

Ποιος εκτίμησε το όφελος από την καταστροφή της τοπικής οικονομίας; Ποιoς λογάριασε πόσες θέσεις εργασίας θα χαθούν από την αλλαγή της παραγωγικής και οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής, έναντι των 1.000 θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν; Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του WWF Ελλάς, μια πετρελαιοκηλίδα στο Ιόνιο θα κόστιζε 1,4 δισ. ευρώ από την απώλεια εισοδημάτων, με απώλεια σχεδόν 25.000 θέσεων εργασίας που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό.

Ποιος ενδιαφέρθηκε για τις επιπτώσεις στον τουρισμό με την καταστροφή των ακτών, με την κάλυψη των παράκτιων περιοχών από εγκαταστάσεις των εταιρειών;

Ποιος αποτίμησε τις συνέπειες στην ιχθυοτροφία, που παρά τον τραγέλαφο του χωροταξικού σχεδιασμού των ιχθυοτροφείων της περιοχής, με πρώτη την Αιτωλοακαρνανία αποτελούν το πιο δυναμικό κομμάτι της εγχώριας παραγωγής και αντιπροσωπεύει το 50% της συνολικής παραγωγής των χωρών της Μεσογείου;

Ποιος ευαισθητοποιήθηκε για τον έλεγχο της ποιότητας του νερού, του αέρα και του εδάφους πριν από την έναρξη των έργων, με σκοπό την παρακολούθηση τυχόν μεταβολών και την αντιμετώπιση κινδύνων;

Το ενδιαφέρον και η ευαισθησία τους φαίνεται από το ότι η πρόληψη, ο περιορισμός και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων, παραδίδεται στην αποκλειστική ευθύνη του φορέα στον οποίο θα παραχωρηθεί η εκμετάλλευση... Δηλαδή στα μεγάλα ενεργειακά μονοπώλια.

Χωρίς να ξεκαθαρίζεται αν το κόστος παρακολούθησης - πρόληψης θα βαρύνει τον επενδυτή ή το Δημόσιο.

Χωρίς να εξασφαλίζεται ότι σε περίπτωση ατυχήματος το κόστος για την αντιμετώπιση και τις συνέπειες θα το πληρώσουν οι “επενδυτές”.

Η απόλυτη δέσμευση κάθε δραστηριότητας και κάθε προοπτικής με την εκμετάλλευση, η αλλοίωση κάθε χαρακτηριστικού της περιοχής, η καταστροφή όλων των άλλων παραγωγικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, οι συνέπειες στη διατροφή, οι επιπτώσεις στην πολιτισμική ταυτότητα, δεν αντισταθμίζονται από την εταιρική ευθύνη των πολυεθνικών.

Είναι τουλάχιστον υποκριτική και καταντά προκλητική η επίκληση της «τεχνογνωσίας, της συνέπειας και της ευθύνης», των εταιρειών που αποτελούν «εγγύηση για την αρμονική συνύπαρξη του τουρισμού, του φυσικού περιβάλλοντος και της βιομηχανίας πετρελαίου και αερίου» όταν η εκτίμηση, η αξιολόγηση και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον αποτελούσε απλή μετάφραση της αντίστοιχης για την κυπριακή ΑΟΖ.

Όταν η περίπτωση ατυχήματος είτε κατά την εξόρυξη είτε κατά τη μεταφορά, ή η αστοχία που μπορεί να προκληθεί από μια μικρή σεισμική δόνηση απλά ξορκίζονται.

Είναι επίσης αν μη τι άλλο απορίας άξια η αμέριστη και απόλυτη υποστήριξη διαφόρων επιστημόνων και η σπουδή να απορρίψουν κάθε αντίθεση ή ακόμα και επιφύλαξη συναδέλφων τους σχετικά με τις επιπτώσεις.     

Για τους ιθαγενείς από τα πρόθυμα ΜΜΕ προβάλλονται τα «οικονομικά αντισταθμιστικά οφέλη» που για τις τοπικές κοινωνίες προβλέπεται το 5% επί του φορολογητέου εισοδήματος (όχι του τζίρου) των εταιριών… Όσο για το ελληνικό κράτος οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις υπολογίζουν σε …40 χρόνια Θα εισπράξει 9,6 δις ευρώ. Να κρατήσουμε ότι η κοινοπραξία Πρίνου, ΚΑΒΑΛΑ OIL AE για το 2016, δήλωσε… ζημίες, πληρώνοντας έτσι μηδενικό φόρο…
Αν οι εταιρείες, οι κυβερνήσεις, οι πρόθυμοι επιστήμονες έχουν δίκιο τότε γιατί η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Κροατία και η Ιταλία απαγορεύουν τις εξορύξεις υδρογονανθράκων για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και του τουρισμού.

Η εμπλοκή της χώρας στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, στο πλέγμα των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων για την ενέργεια, η σύμπραξη με τα διεθνή μονοπώλια με στόχο την «αναβάθμιση» τη θέσης της χώρας, η επικίνδυνη και αντιδραστική προώθηση συνεργασιών με το Ισραήλ, θα αποφέρει βαρύ τίμημα για τα σχέδια της αστικής τάξης για νέο Ελ Ντοράντο.

Ο δρόμος του πετρελαίου ήταν για όλους τους λαούς που τους επιβλήθηκε καταστροφικός.

Το τι είδους και πόση ενέργεια χρειάζεται ο κόσμος, δεν καθορίζεται από τα σχέδια της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης και από τις αντιθέσεις ανάμεσα στα καπιταλιστικά κέντρα. Η δική τους ενεργοβόρα και ρυπογόνα ανάπτυξη δεν έχει καμιά σχέση με τις ανάγκες της ανθρωπότητας. Είναι σε πλήρη αντίθεση με το μέλλον της ζωής και του πλανήτη.